ĐỂ THÀNH CÔNG TRONG NGHỀ Y – 5 TƯ DUY CẦN CÓ
Mình thường xuyên nhận được tin nhắn và email của nhiều bạn trẻ, có bạn đang định hướng vào trường Y, có bạn đang là sinh viên Y; và cũng có bạn đang là bác sĩ trẻ mới ra trường.
Các bạn tâm sự với mình về những trải nghiệm học và hành nghề Y.
Mình cảm thấy rất hạnh phúc khi các bạn đã tin tưởng và chia sẻ với mình. Càng ở trong nghề càng lâu, mình càng cảm thấy nghề Y quả thật là một nghề vô cùng đặc biệt, mang lại nhiều ý nghĩa, nhưng cũng kèm theo nhiều thử thách.
Có nhiều bác sĩ, ở Việt Nam, và ở Mỹ, vì nhiều lý do khác nhau, mà đã rời bỏ nghề. Nhiều bạn sinh viên Y cũng quyết định đi theo con đường khác sau một vài năm học Y. Cũng có những trường hợp thương tâm khi bác sĩ và sinh viên Y tự tử vì không chịu nổi áp lực.
Chính vì thế, hôm nay mình muốn chia sẻ 5 TƯ DUY cần thiết cần có khi bạn muốn theo đuổi nghề Y. Khi bạn trang bị cho bản thân những tư duy này, bạn sẽ có được sự kiên cường và vững vàng để sống với nghề Y.
1. CÁC KỸ NĂNG NỀN TẢNG TRONG NGÀNH Y.
Người học Y và hành nghề Y luôn cần sự quan sát, chú ý, sự tò mò và kỹ năng tư duy phản biện.
Chẳng hạn, khi khám bệnh, bạn cảm thấy nhiều bệnh nhân điều trị với loại thuốc A thì bình phục nhanh hơn thuốc B.
Bạn có thể đặt ra câu hỏi, rồi từ đó tìm hiểu, và có thể mở ra một nghiên cứu để xác minh xem giả thuyết của bạn có đúng không.
Chính nhờ những câu hỏi như vậy, mà nền Y học quốc tế mới ngày càng được phát triển, mới có những cách chẩn đoán chính xác hơn, mới có những loại thuốc điều trị hiệu quả, ít tác dụng phụ, và dễ sử dụng hơn cho bệnh nhân hơn.
Bên cạnh đó kỹ năng tư duy phản biện cũng cần thiết khi bạn đọc và lọc thông tin từ những bài nghiên cứu, để xác định xem nghiên cứu đó có đáng tin cậy không, kết luận có hợp lý không, có thể áp dụng được cho nhóm bệnh nhân của bạn hay không.
2. HỌC Y LÀ HỌC SUỐT ĐỜI.
Kiến thức ngành Y được cập nhật theo thời gian. Có những phương pháp điều trị ngày xưa được khuyến cáo, nhưng bây giờ không còn sử dụng nữa với thông tin từ những nghiên cứu mới.
Kiến thức hôm nay chúng ta học, ngày mai đã là cũ rồi.
Mình còn nhớ, lúc tốt nghiệp trường Y, thầy hiệu trưởng đã chia sẻ,
“Hôm nay các em tốt nghiệp, trở thành bác sĩ. Đã chính thức rời khỏi mái trường. Nhưng điều đó không có nghĩa là các em có thể dừng sự học. Thầy hy vọng rằng các em sẽ nuôi dưỡng được cho mình một tình yêu với việc học. Học để ngày một giỏi hơn. Học để cứu người.”
Chính vì thế, nếu em đang là sinh viên Y, khi em cảm thấy chán nản với việc phải học những thông tin khô khan, cảm thấy như không bao giờ chấm dứt. Thì một điều mình muốn nói với em rằng, sẽ có ngày những thông tin khô khan ấy sẽ giúp em cứu người.
Mỗi khi học điều gì, hãy suy nghĩ làm sao có thể áp dụng kiến thức này để chẩn đoán và điều trị tốt hơn cho bệnh nhân. Hãy áp dụng những gì mình học vào công việc lâm sàng, để điều trị cho bệnh nhân. Đừng học lý thuyết suông.
Và em yên tâm, khi em đã học xong những phần khô khan, thì những phần còn lại sẽ thú vị hơn nhiều!
3. KIẾN THỨC Y HỌC NHÂN LOẠI LÀ TƯƠNG ĐỐI VÀ CÓ GIỚI HẠN
Bác sĩ không biết tất cả mọi thứ, không có câu trả lời cho tất cả các câu hỏi của bệnh nhân, đó là chuyện hoàn toàn bình thường.
- “Tại sao tôi lại bị ung thư phổi trong khi tôi chưa bao giờ hút thuốc và cả đời đã sống một đời sống rất lành mạnh?”
- “Tại sao con tôi sinh ra lại bị dị tật trong khi tôi đã rất cẩn thận trong mọi việc và gia đinh tôi không có ai bị như vậy?”
- “Tại sao ông hàng xóm tôi uống thuốc này không bị tác dụng phụ gì mà tôi lại bị?”
Bệnh nhân sẽ luôn có những câu hỏi như vậy, và nhiều nhiều những câu hỏi khác nữa mà chúng ta không tìm được câu trả lời tuyệt đối.
Và có một điều thầy mình đã từng nói với mình rằng,
“It’s OK to say you don’t know.”
Nghĩa là chúng ta có thể thành thật nói rằng mình không biết nguyên nhân.
Đó không phải là sự kém cỏi, nhưng là thể hiện sự khiêm tốn, biết được sự giới hạn của ngành Y. Đó là sự chấp nhận và công nhận rằng,“Kiến thức ngành Y là có giới hạn và có những câu hỏi mà không ai biết câu trả lời.”
Cũng có những bệnh không có thuốc chữa.
Điều này từng khiến cho mình cảm thấy rất khó chịu. Mình đã từng cảm thấy bất lực khi thấy bệnh nhân yếu đi từng ngày vì ung thư giai đoạn cuối, mà không thể cứu được ông ấy.
Nhưng khi nghiệm lại mình hiểu rằng, bác sĩ là con người, và con người không biết tất cả mọi thứ. Dù bệnh nhân được chăm sóc bởi một đội ngũ bác sĩ giỏi tại một bệnh viện hàng đầu ở Mỹ với phương pháp điều trị hiện đại nhất có thể, thì sẽ có những trường hợp vượt quá khả năng và kiến thức của chúng ta.
Và học cách chấp nhận giới hạn chính là chấp nhận rằng chúng ta là con người, không phải là Thượng Đế.
4. CHẤP NHẬN MÌNH SẼ CÓ LÚC PHẠM SAI LẦM
Và cũng như thế, khi chúng ta chấp nhận rằng chúng ta là con người thì cũng chấp nhận rằng sẽ có lúc chúng ta sẽ có sai lầm, trong chẩn đoán và điều trị.
Đây là điều không tránh khỏi.
Dù chúng ta có cẩn thận như thế nào, có những biện pháp, quy trình cẩn thận như thế nào, thì cũng chỉ có thể đưa những điều này xuống mức thấp nhất có thể, chứ không thể loại bỏ hoàn toàn được.
Chính vì thế, khi có một chuyện ngoài ý muốn xảy ra, ngoài việc thành thật và mong được sự tha thứ của bệnh nhân, chúng ta cần học cách để tha thứ cho bản thân mình.
Vì nếu không tha thứ, chúng ta sẽ mãi sống trong sự dằn vặt. Như thế hoàn toàn không tốt,k hiến bản thân bị mất đi sự tự tin; trở nên trầm cảm; sống trong ân hận; làm giảm đi chất lượng khám chữa bệnh cho những bệnh nhân trong tương lai.
5. ĐỪNG COI VIỆC HỌC Y LÀ TẤT CẢ
Khi quyết định chọn theo nghề Y, hầu hết mọi người đều có tâm huyết và đam mê với nghề. Ai cũng muốn cống hiến thời gian, chất sám, và công sức của mình cho nghề.
Và điều đó là hoàn toàn đúng.
Tuy vậy, đừng xem nghề Y là tất cả.
Cuộc sống của chúng ta ngoài công việc và cống hiến thì cũng có những khía cạnh khác như gia đình, mối quan hệ với bạn bè, và những thú vui, đam mê khác nữa.
Không nên biết chỉ biết học mà quên đi những việc khác.
Hồi trước mình cũng từng là một con mọt sách. Ăn rồi chỉ biết đi học. Đi học về lại tiếp tục học bài. Một ngày 24 tiếng trôi qua như thế. Đến một ngày mình cảm thấy cuộc sống của mình thật tẻ nhạt, buồn chán.
Và tự nhiên mình trở nên chán ghét việc học. Cảm giác như cuộc sống bị mất thăng bằng quá lâu, nên bị kiệt sức, và bản thân muốn được thay đổi, muốn được làm những điều mới mẻ, khám phá thế giới ngoài kia.
Và lúc đó, mình có một thời gian, mình hoàn toàn không muốn đụng vào sách vở, không muốn học, chỉ muốn chơi thôi. Dù biết rằng làm như thế là không tốt.
Sau một thời gian, mình đã lấy lại được thăng bằng, có học có chơi, để cuộc sống có ý nghĩa hơn, và thú vị hơn. Và không chỉ là vui chơi giải trí, mình cũng học thêm nhiều kỹ năng như nhiếp ảnh, viết blog, làm video, kinh doanh, v. v. để bản thân ngày một trở nên một phiên bản tốt hơn, toàn diện hơn.
Nhờ vậy mà ngày hôm nay mình cảm thấy tự hào mỗi khi tự giới thiệu về bản thân, rằng mình không chỉ là một bác sĩ gia đình tại Mỹ, mà còn là một doanh nhân, người coach, người sáng tạo nội dung, và người truyền cảm hứng.
Nghề Y chỉ là một phần trong danh tính của mình mà thôi.
Chính vì thế, mình muốn nhắn gởi tới các bạn trẻ rằng — đừng giới hạn bản thân mình vào việc học Y. Hãy luôn tìm cơ hội để phát triển tất cả những món quà mà cuộc đời đã ban tặng cho bạn.
Hãy comment “yes” nếu bài viết hữu ích cho bạn.
